Obejmy do rur transportu pneumatycznego - jakie wybrać?

Zastanawiasz się, która obejma sprosta wymaganiom Twojej instalacji? Sprawdź najważniejsze różnice między poszczególnymi wersjami obejm do rur transportu pneumatycznego i poznaj najistotniejsze parametry ich doboru!

Obejmy do rur stanowią jeden z najistotniejszych elementów instalacji transportu pneumatycznego - pozwalają na szybkie połączenie i demontaż poszczególnych części rurociągu (takich jak rury, kolana o dużym promieniu, trójniki czy redukcje). Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania jest brak konieczności ingerowania w powierzchnię łączonych elementów (na przykład przy pomocy spawania). Istotnym jest jednak, aby obejma użyta w instalacji spełniała odpowiednie warunki narzucane przez charakterystykę rurociągu - tylko bowiem odpowiednio dobrana obejma zagwarantuje długotrwałą i bezawaryjną pracę.

Obejma aluminiowa oraz nierdzewna - różnica nie tylko w materiale

Częstym dylematem pojawiającym się w trakcie wyboru odpowiednich obejm do instalacji jest materiał, z jakiego są one wykonane. Na ogół stosuje się dwa podstawowe warianty w tym zakresie:

• obejmy ze stali nierdzewnej,
• obejmy aluminiowe.

Oba przytoczone warianty wykonania obejm mają swoje charakterystyczne cechy, które należy uwzględnić podczas wyboru.

Obejmy nierdzewne wykonywane są najczęściej ze stali AISI 304/304L. Głównym czynnikiem przemawiającym za ich użyciem w instalacji jest środowisko pracy. Obejma nierdzewna cechuje się dużo lepszą odpornością na zmienne warunki atmosferyczne, w tym występowanie opadów, amplitudy temperatur, a w końcu na oddziaływanie promieniowania ultrafioletowego (UV). Jeżeli zatem projekt instalacji przewiduje, że rurociąg zostanie poprowadzony w części lub w całości na wolnym powietrzu (bez jakiegokolwiek zadaszenia), to dobrym wyborem w takiej sytuacji będą obejmy rurowe nierdzewne.

Kolejną możliwością zastosowania obejm ze stali nierdzewnej są instalacje działające w warunkach intensywnego występowania żrących oparów substancji chemicznych, mających degradacyjny wpływ na strukturę materiału obejmy. W przypadku przebiegu instalacji przez obszary, na których mamy do czynienia z tego typu czynnikami – a w szczególności w miejscach trudno dostępnych – zaleca się na ogół stosowanie obejm nierdzewnych celem ograniczenia częstotliwości ich wymiany i konserwacji dokonywanych przez człowieka.

Obejmy nierdzewne pomimo wielu niewątpliwych zalet, posiadają również istotną wadę – są drogie. Pewną niedogodnością może być również ograniczony szereg średnic, rozpoczynający się od 70 mm (dotyczy średnicy zewnętrznej rury). To wszystko sprawia, że należy poważnie rozważyć wszystkie czynniki za i przeciw już w pierwszej fazie projektowania nowej instalacji.

Obejmy aluminiowe cechują się przede wszystkim dużo niższą ceną w stosunku do obejm nierdzewnych (zwykle są 2x lub nawet 3x tańsze od obejm ze stali nierdzewnej), a także szerszymi możliwościami konstrukcyjnymi. Obejmy aluminiowe z serii DVK-6 i DVK-HD dostępne są bowiem dla rur o średnicy od 38.0 mm i posiadają przy tym wiele wariantów wykonania, które zostały omówione w dalszej części artykułu. Ze względu na swoją niską cenę, doskonałą dostępność oraz szerokie możliwości doboru parametrów, obejmy aluminiowe ze wspomnianych serii są jednymi z najczęściej stosowanych tego typu urządzeń w instalacjach w Polsce i całej Europie.

Wymiary obejmy i parametr ciśnienia

Obejma jako element łączący rury w instalacji transportu pneumatycznego jest urządzeniem, które poddawane jest ciśnieniu panującemu w instalacji. Pociąga to za sobą konieczność dobrania nie tylko odpowiednich materiałów z jakich obejma jest wykonana, ale również określenia jej odporności na ciśnienie i/lub próżnię.

W aspekcie wymiarów obejmy najważniejszymi wartościami są:

• średnica wewnętrzna obejmy (oznaczenie: Ø),
• długość obejmy (oznaczenie: L - parametr ściśle powiązany z ilością śrub zaciskających).

Oba wskazane wymiary uwzględnione zostały na poniższym rysunku wraz z zaznaczonymi poszczególnymi częściami składającymi się na kompletną obejmę.

W kontekście średnicy obejmy najważniejszym czynnikiem jej doboru jest zewnętrzna średnica rury. Obejmy z serii DVK-6 i DVK-HD skonstruowane są w taki sposób, aby odpowiadały poszczególnym standardom rur (przykładowo: jeżeli w instalacji występuje rura Ø50.0x1.5 mm, należy dobrać obejmę o średnicy 50.0 mm).

Długość obejmy powiązana jest natomiast z jej zadeklarowaną odpornością ciśnieniową oraz ilością śrub zaciskowych. Na ogół występuje korelacja między tymi parametrami: im dłuższa obejma, tym większa ilość śrub oraz większa odporność ciśnieniowa. W poniższej tabeli przedstawiono przykładowe wartości odporności ciśnieniowej dla obejmy DVK-HD o średnicy 70.0 mm w zależności od jej długości.

Uszczelnienie

Poza podstawowymi parametrami obejm, takimi jak wymiary i ciśnienie, niezwykle istotnymi czynnikami mającymi wpływ na dobór właściwej obejmy, są medium robocze oraz temperatura wewnątrz rurociągu. Czynniki te są szczególnie ważne z perspektywy doboru odpowiedniej uszczelki, która będzie miała bezpośredni kontakt ze ścianami rur instalacji, a co więcej, będzie dbała o zachowanie szczelności połączenia. Wśród uszczelek występujących w omawianych obejmach wyróżnia się 6 różnych elastomerów, których główne cechy charakterystyczne wykazane zostały w tabeli poniżej.

Najważniejsze rodzaje: DVK-6 i DVK-HD

Wśród obejm aluminiowych do transportu pneumatycznego wyróżnia się dwie podstawowe wersje: DVK-6 oraz DVK-HD.

Pierwszą grupę - DVK-6 - stanowią obejmy aluminiowe do łączenia rur w rurociągach transportu pneumatycznego niewymagających zbyt wysokiej wytrzymałości na ciśnienie (maksymalna wartość ciśnienia, uzależniona od rozmiaru obejmy, w tej grupie to 6.0 bar). Co więcej, obejmy z serii DVK-6 dostępne są dla rur o niedużych średnicach (od Ø38.0 mm) i wyposaża się je w uszczelnienia z gumy naturalnej lub EPDM, co powoduje, że mogą być stosowane zarówno w instalacjach używanych w przemyśle spożywczym, jak i innych, niezwiązanych z żywnością obszarach produkcyjnych.

Drugą zaś grupę stanowią aluminiowe obejmy DVK-HD. Ta konstrukcja została stworzona z myślą o instalacjach wysokociśnieniowych, gdzie parametr ten osiąga poziom nawet rzędu kilkunastu bar. Obejmy DVK-HD produkuje się dla rurociągów o średnicy od Ø60.3 mm i standardowo wyposaża się w uszczelki bezpieczne do kontaktu z żywnością (nitryl lub EPDM).

Obejmy DVK6 i DVK-HD - wersje o rozszerzonej funkcjonalności

Zarówno wśród obejm DVK-6, jak i DVK-HD można doszukać się wersji z różnymi dodatkowymi oznaczeniami, na przykład: QC, EL czy TR. Każda z oznaczonych w ten odmienny sposób obejm charakteryzuje się nieco inną budową, wyglądem oraz funkcjonalnością. Czym różnią się te specjalne wykonania od podstawowych i jakie są ich zastosowania?

Obejmy z oznaczeniem QC (quick closure) dostępne są zarówno dla grupy obejm DVK-6 i DVK-HD. Obejmy QC wyposaża się w dodatkowe ramiona przymocowane do śrub obejmy - pozwala to na ich zacisk i uwolnienie bez konieczności użycia dodatkowych narzędzi. Rozwiązanie to może być szczególnie pożądane w przypadku dokonywania modernizacji rurociągów lub częstej zmiany jego konfiguracji (łączeń), co może mieć miejsce na przykład w instalacjach budowanych w ośrodkach badawczo-rozwojowych. Nie zaleca się jednak stosowania tego rozwiązania jako wiodącego systemu łączeń w instalacjach transportu pneumatycznego.

Bardzo podobną funkcję do obejm quick closure posiadają obejmy oznaczone symbolem EL (express lock) stanowiące jedną z wersji obejm DVK-6. Obejmy EL wyposażone są w zaciski, które w pozycji zablokowanej są przyległe do obudowy obejmy. Rozwiązanie tego typu również doskonale sprawdzi się w instalacjach, gdzie często dokonuje się zmian kierunku biegu rurociągu lub jego wyposażenia. Istotnym jest jednak fakt, iż zarówno obejm EL, jak i QC nie należy stosować w instalacjach, w których temperatura pracy znacząco przekracza temperaturę otoczenia.

Ostatni rodzaj obejm o rozszerzonej funkcjonalności stanowią obejmy TR (traction relief), które należą do grupy objem DVK-HD. Obejmy TR wyposażone są w przedłużającą szyną wykonaną z dwóch niewielkich płaskowników aluminiowych oraz zacisków ze stali galwanizowanej. Rozwiązanie to stosuje się przede wszystkim na tych odcinkach rurociągu, gdzie występują naprężenia mogące spowodować niepożądany ruch łączonych części (rur, kolan, trójników) względem siebie. Sytuacja taka może wynikać na przykład z małej ilości punktów zaczepu instalacji do szyny prowadzącej, co skutkuje nierównomiernym rozłożeniem ciężaru rurociągu.

Wybór odpowiedniej obejmy stanowi kluczowy element projektowania instalacji przesyłu pneumatycznego. Poza oczywistymi elementami ich doboru takimi jak parametry wymiarów, materiału obudowy czy ciśnienia, ważne jest również uwzględnienie pasującego do medium materiału uszczelnienia oraz rozważenie wyboru obejm o rozszerzonej funkcjonalności (QC, EL lub TR). Pamiętaj, że jeżeli potrzebujesz pomocy w wyborze odpowiedniego produktu, zawsze możesz skontaktować się z nami.

Dołącz do Newslettera i bądź na bieżąco z nowościami na blogu!

Zapisz się