Stal nierdzewna to jeden z najpowszechniej używanych materiałów do produkcji urządzeń w przemyśle spożywczym. Swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim trwałości i szerokim możliwościom obróbki. Godne uwagi są także doskonałe walory estetyczne. Jakie są najpopularniejsze gatunki stali wykorzystywane w przemyśle spożywczym?
Wśród wszystkich gatunków stali nierdzewnej wyróżnia się 5 najbardziej powszechnie stosowanych. W zależności od lokalizacji lub wymagań projektowych, stosuje się następujące oznaczenia.
AISI |
DIN, WNr |
EN |
PL |
304 |
1.4301 |
X5CrNi18-10 |
0H18N9 |
304L |
1.4307 |
X2CrNi18-9 |
- |
316 |
1.4401 |
X5CrNiMo17-12-2 |
0H17N12M2T |
316L |
1.4404 |
X2CrNiMo17-13-2 |
00H17N13M2 00H17N14M2 |
(DUPLEX) |
1.4462 |
X2CrNiMoN22-5-3 |
- |
Oznaczenia gatunków stali nierdzewnej
Spis treści:
Rodzaj stali chromowo-niklowej o niskiej zawartości węgla, która jest najczęściej używanym rodzajem stali nierdzewnej dostosowanej do ciężkich warunków korozyjnych. Świetnie nadaje się do obróbki plastycznej – formowania na zimno, zwijania, tłoczenia, a także polerowania i spawania łukiem elektrycznym (nie nadaje się do spawania gazowego). Z uwagi na niską zawartość węgla, po spawaniu nie stosuje się obróbki cieplnej. Stal tego gatunku może być używana w aplikacjach, w których temperatura nie przekracza 300°C.
Na działanie wody, pary wodnej, wilgotnego powietrza, kwasów spożywczych, słabych kwasów organicznych i nieorganicznych. Odporna na korozję międzykrystaliczną po spawaniu.
Ze względu na chemiczną obojętność w kontakcie z produktami spożywczymi oraz detergentami stosowanymi w procesie mycia urządzeń, jest szeroko wykorzystywana do produkcji oprzyrządowania używanego w procesach produkcyjnych w przemyśle spożywczym (produkcji żywności), a także w przemyśle:
Stosuje się ją między innymi do produkcji zbiorników i mieszalników, włazów, armatury oraz wyposażenia gastronomicznego. Poza tym produkuje się z niej elementy rurociągów transportujących produkty płynne, a także systemy rurociągów transportu pneumatycznego materiałów sypkich.
Stal chromowo-niklowa o podwyższonej odporności na korozję międzykrystaliczną i ekstremalnie niskiej zawartość węgla. Doskonale nadaje się do formowania na zimno i polerowania oraz spawania. Do stosowania w temperaturze pracy do 350°C.
Na działanie wody, pary wodnej, wilgotnego powietrza, kwasów spożywczych, słabych kwasów organicznych i nieorganicznych. Odporna na korozję międzykrystaliczną po spawaniu.
W przemyśle spożywczym, browarniczym, produkcji zbiorników i włazów, armatury, w tym przepustnic, zaworów kulowych, zaworów probierczych, wzierników płaskich i rurowych, filtrów, łuków, redukcji.
Podobnie jak stal AISI 304, również gatunek AISI 304L cechuje się chemiczną obojętnością w kontakcie z produktami spożywczymi oraz detergentami stosowanymi w procesie mycia urządzeń. Z tego też powodu używa się jej do produkcji włazów ciśnieniowych oraz włazów bezciśnieniowych, w tym włazów z pokrywami aseptycznymi.
Kwasoodporna stal chromowo-niklowo-molibdenowa o podwyższonej odporności na korozję z uwagi na wyższą zawartość molibdenu. Niska zawartość węgla zapewnia odporność na korozję międzykrystaliczną nawet bez dodatkowej obróbki cieplnej. Dobra spawalność oraz zdolność do obróbki plastycznej – zwijanie, tłoczenie, stal podatna na polerowanie. Przeznaczona do pracy w temperaturze poniżej 300°C.
Na działanie wody, wody zasolonej, pary wodnej, wilgotnego powietrza, kwasów spożywczych, kwasów organicznych i nieorganicznych - w zależności od temperatury i stężenia.
W przemyśle spożywczym, browarniczym, produkcji zbiorników i włazów, armatury, pływaków nierdzewnych i zaworów pływakowych, turbin. Stal tego rodzaju wykorzystywana jest również:
Kwasoodporna stal chromowo-niklowo-molibdenowa, o zawartości węgla poniżej 0,03% i wysokiej odporności na działanie kwasów. Średnia skłonność do korozji wżerowej w roztworach zawierających chlor. Bardzo dobrze spawalna, nie wymaga stosowania po spawaniu dodatkowej obróbki cieplnej. Stal o wysokiej odporności na korozję międzykrystaliczną. Szczególnie dobrze nadaje się do procesów formowania, takich jak: wyginanie, zwijanie, głębokie tłoczenie, prasowanie. W wyniku jej polerowania można uzyskać połysk lustrzany. Przeznaczona do pracy w temperaturze poniżej 400°C.
Na działanie wody, wody morskiej, pary wodnej, wilgotnego powietrza, spalin, kwasów spożywczych, kwasów organicznych i nieorganicznych, etanolu, metanolu, olejów mineralnych i roślinnych, sody.
W przemyśle spożywczym, browarniczym, produkcji zbiorników i włazów, zaworów kulowych i przepustnic, złączy spożywczych, wymienników ciepła, filtrów spalin, w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym, w budowie urządzeń chemicznych o wysokim stopniu zużywalności (obecność chlorków), w budowie urządzeń i konstrukcji narażonych na działanie wody morskiej, w budownictwie i architekturze.
Stal kwasoodporna chromowo-niklowo-molibdenowa, utwardzona dodatkiem tytanu. Charakteryzuje się wysoką odpornością na kwasy, wysoką stabilnością i brakiem ryzyka głębokiej korozji miejscowej (zawartość molibdenu). Dobra spawalność z zastosowaniem wszystkich metod spawania łukiem elektrycznym (nie jest możliwe spawanie gazowe). Po spawaniu elementów nie jest konieczne stosowanie dodatkowej obróbki cieplnej.
Ze względu na zwiększoną zawartość tytanu nie jest możliwe uzyskanie wysokiego połysku, więc generalnie nie poddaje się tego gatunku stali obróbce polerskiej. Nadaje się do głębokiego tłoczenia, zwijania, a także obrabiania krawędzi. Przeznaczona do pracy w temperaturze nawet powyżej 800°C.
Na roztwory kwasu siarkowego, kwasów organicznych, odczynników kwasu azotowego i kwasu siarkowego, na środowiska zawierające dwutlenek siarki, kwas fosforowy, kwas ortoborowy, kwasy mrówkowy, winny, mlekowy, oleinowy, kwasy występujące w przemyśle spożywczym, kwas octowy.
W przemyśle stoczniowym, chemicznym, farbiarskim, browarniczym, off-shore, farmaceutycznym, tekstylnym, petrochemicznym, tworzyw sztucznych, papierniczym, przy produkcji zbiorników na chemikalia, wymienników ciepła, armatury i instalacji przy produkcji odczynników chemicznych, podzespołów - śrub, nakrętek pracujących w kontakcie z solami, części i podzespołów okrętów i statków, implantów medycznych, implantów chirurgicznych, sprężyn, w budownictwie na elementy balustrad, ram, ozdób, złączek spawanych, instalacji, części maszyn produkujących gumę.
Dwufazowa stal chromowo-niklowo-molibdenowa z dodatkiem azotu. Mieszanka wysokiej zawartości chromu, niklu oraz molibdenu zapewnia dobrą odporność na korozję w środowisku wysokiego zakwaszenia. Charakteryzuje się wysoką odpornością na korozję międzykrystaliczną, korozję naprężeniową i korozję wżerową. Ma większą odporność na ścinanie oraz wymaga większego nacisku podczas tłoczenia w stosunku do innych stali nierdzewnych. Większa wytrzymałość mechaniczna pozwala na stosowanie cieńszych blach, a wysoka zawartość ferrytu sprawia, że spawanie stali Duplex może być nawet łatwiejsze niż stali austenitycznych.
Zapewnia bardzo dobrą odporność na pękanie w wysokich temperaturach. Obróbkę cieplną przeprowadza się w temperaturach 1020°C-1100°C z chłodzeniem w wodzie.
Na związki CaCl2 - chlorek wapnia, LiCl2 - chlorek litu, NaCl - chlorek sodu, H2S - siarkowodór, CH6N2O2 - karbaminian amonu.
Do budowy maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle chemicznym, stoczniowym, lotniczym, papierniczym, wydobywczym, petrochemicznym, w energetyce, do budowy aparatury kriogenicznej.
UWAGA
Informacje zawarte w niniejszym artykule mają charakter poglądowy i nie wyczerpują zagadnienia. Szczegółowe informacje na temat odporności danego gatunku stali nierdzewnej wymagają indywidualnych ustaleń oraz wnikliwej analizy dla każdego konkretnego przypadku.
Dołącz do Newslettera i bądź na bieżąco z nowościami na blogu!