Zawory nierdzewne

Zawory - armatura spożywcza

Zawory to duża grupa urządzeń o szerokim spektrum zastosowania w zależności od konstrukcji i funkcji. W dużym uproszczeniu, wszystkie zawory służą do zamykania przelotu lub wylotu w przewodach (rurociągach) transportujących płyny, zawiesiny i gazy.

Rodzaje zaworów

Rozróżnia się wiele rodzajów zaworów, w zależności od ich budowy i funkcji. Dwa podstawowe rodzaje to:

• zawory kulowe,
• zawory tłokowe.

W zaworze kulowym elementem zamykającym jest obrotowa kula z przelotem, przekręcenie której powoduje otwarcie lub zamknięcie zaworu przez zmianę ustawienia osi przelotu względem korpusu. W zaworze tłokowym natomiast ruch obrotowy pokrętła zamieniany jest na ruch liniowy tłoka, którego wsuwanie lub wysuwanie powoduje odpowiednio zamknięcie lub otwarcie zaworu. Inną grupa zaworów są zawory motylkowe (przepustnice), w których elementem regulującym przepływ jest dysk obracający się wokół osi będącej średnicą dysku.

Zawory mogą być napędzane ręcznie, działać samoczynnie, lub też wyposaża się je w siłowniki pneumatyczne (także elektryczne) oraz dodatkowy osprzęt, który pomaga rozbudować ich funkcjonalność oraz połączyć w rozbudowane systemy automatyki, nadzorowanych za pośrednictwem sterowników programowalnych PLC.

Cechy higieniczne zaworów ze stali nierdzewnej

Najważniejszą cechą wszystkich zaworów spożywczych musi być zdolność do zapewnienia bezpieczeństwa higienicznego, aby nie dopuścić do skażenia żywności. Dlatego też, bez względu na to, jaką funkcję spełniają zawory w rurociągach technologicznych (czy są to zawory odcinające, regulujące, zmieniające kierunek przepływu lub jego natężenie, zwrotne, zabezpieczające, odcinające czy spustowe), wszystkie one muszą być zaprojektowane i zbudowane w taki sposób, aby można było je rozebrać i umyć lub poprzez odpowiednie przyłącza połączyć z układem mycia CIP (Cleaning-in-Place/czyszczenie na miejscu).

Co więcej, wszystkie elementy mające kontakt z transportowanym medium (na przykład żywnością, mlekiem, napojami) muszą być:

• wykonane z materiałów najwyższej jakości,
• posiada gładkie, dostępne i łatwe do usunięcia zanieczyszczeń powierzchnie,
• nietoksyczne, niechłonne i odporne na korozję oraz całkowicie wolne od ołowiu.

Aby spełnić i potwierdzić wszystkie te cechy, zawory ze stali nierdzewnej poddawane są różnorodnym testom, badaniom i ocenom, na podstawie których przyznaje się im certyfikaty potwierdzające ich walory higieniczne i aseptyczne. Do najbardziej znanych należą certyfikaty:

• 3-A,
• FDA,
• EHEDG.

Zastosowanie zaworów spożywczych

Każdy z wymienionych rodzajów zaworów (w różnorodnych kombinacjach) wykorzystywany jest w:

• instalacjach rurociągowych budowlanych,
• w zakładach produkujących żywność, napoje, przetwory z warzyw i owoców,
• w zakładach mleczarskich,
• w browarach, gorzelniach i wielu innych.

Zawory mleczarskie

Mleczarnie, zakłady przetwarzające mleko na produkty mleczne, takie jak jogurty, kefiry, sery, twarogi i wiele innych, wymagają zachowania najwyższych standardów higieny. Aby spełnić ten wymóg, w instalacjach produkcyjnych montuje się wysokiej jakości zawory mleczarskie. W zależności od budowy i funkcji realizują różnorodne zadania w rurociągach, zbiornikach oraz maszynach produkcyjnych.

Z uwagi na realizowane funkcje zawory mleczarskie można podzielić na:

• zawory odcinające,
• zawory regulacyjne,
• zawory zwrotne,
• zawory rozdzielające,
• zawory bezpieczeństwa,
• zawory probiercze.

Wśród najczęściej spotykanych w przemyśle mleczarskim zaworów można wyróżnić: zawory grzybkowe, zawory kulowe, zawory motylkowe (przepustnice), zawory membranowe. Bardzo często elementem łączącym zawór z instalacją są złącza mleczarskie gwintowane wg normy DIN 11851 w rozmiarach od DN10 do DN150. Złącza mleczarskie DIN 11851 zapewniają łatwe w obsłudze, pewne i bezpieczne połączenie przy zachowaniu najwyższych standardów czystości (higieny).